Người Đức nổi tiếng tiết kiệm, đơn giản và thực tế. Nhưng điều đó không có nghĩa là họ ăn uống đơn điệu. Trái lại, trong những dịp đặc biệt (Besondere Anlässe), người Đức ăn rất chỉn chu và có những món ăn truyền thống gắn với từng thời điểm trong năm - để gợi nhớ, kết nối và cảm nhận rõ một mùa lễ đang tới.
1. Mùa Giáng sinh (Weihnachtszeit)
Mùa Giáng sinh là dịp lễ lớn nhất trong năm. Các món ăn truyền thống thường gồm:
• Ngỗng quay (Gänsebraten) hoặc vịt quay (Entenbraten) ăn kèm bắp cải tím và bánh khoai tây
• Xúc xích trắng (Weißwurst) và xúc xích nướng (Bratwurst) cũng rất phổ biến
• Bánh gừng (Lebkuchen), bánh quy quế (Zimtsterne), bánh mì ngọt phủ đường (Stollen),…
• Rượu vang nóng (Glühwein) là rượu vang đỏ được đun nóng với quế, đinh hương, cam
Cả bếp thơm mùi quế, đinh hương và bơ - không khí mùa Giáng sinh (Weihnachtszeit) như tràn vào từng bữa ăn.
2. Đêm Giao thừa (Silvester)
Ở Đức, đêm 31 tháng 12 là thời khắc đặc biệt để sum họp, nâng ly chúc mừng, xem pháo hoa và cùng nhau ăn uống. Các món ăn quen thuộc trong đêm Giao thừa:
• Bánh rán nhân mứt ngọt (Berliner), đôi khi có một chiếc bị thay bằng mù tạt (Senf) để troll vui
• Món nướng phô mai (Raclette), ai nấy tự chọn nguyên liệu (khoai tây, xúc xích, rau củ,…), tự nướng, tự ăn, không khí vô cùng ấm áp
• Món nhúng (Fondue) bánh mì hoặc hoa quả trong nồi phô mai nóng hoặc socola, rất hợp cho nhóm bạn thân hoặc gia đình nhỏ
Giao thừa ở Đức không cần tiệc lớn - chỉ cần món gì đó ấm, vui và có thể chia sẻ cùng nhau.
3. Ngày đầu năm mới (Neujahr)
Ngày mùng 1 tháng 1 thường là một ngày chậm rãi, nghỉ ngơi và ăn uống nhẹ nhàng sau buổi tiệc đêm trước. Dù vậy, một vài món mang ý nghĩa may mắn và khởi đầu tốt đẹp vẫn rất được ưa chuộng:
• Súp đậu lăng (Linsensuppe) món ăn mang ý nghĩa "nhiều tiền, nhiều lộc" vì hạt đậu tượng trưng cho đồng xu
• Cá chép nướng (Karpfen Gebacken) biểu tượng của may mắn, thịnh vượng và dòng chảy tài lộc
• Bánh mì xoắn mềm hình vòng (Neujahrsbrezel) tượng trưng cho hòa hợp, tròn đầy
• Ly rượu vang sủi nhẹ (Sekt) để khởi đầu năm mới đầy tươi mới (cũng giúp tỉnh táo hơn sau một đêm tiệc!)
Dù đơn giản, nhưng bữa ăn đầu năm của người Đức luôn được chuẩn bị có chủ đích, nhẹ mà không xuề xòa.
4. Lễ Phục sinh (Ostern)
Lễ Phục sinh rơi vào mùa xuân (khoảng tháng 3 - 4) là thời điểm cây cỏ đâm chồi, mọi thứ “hồi sinh”. Món ăn cũng mang sắc thái nhẹ nhàng hơn:
• Thịt cừu nướng (Lammbraten) gợi nhớ sự khởi đầu và thanh sạch
• Trứng luộc nhuộm màu sặc sỡ (Ostereier) vừa để trang trí, vừa để ăn
• Bánh mì Phục sinh (Osterbrot) thường có nho khô, vỏ cam, hình vòng tròn tượng trưng cho sự sống vĩnh hằng
• Bánh mì bím ngọt (Zopf) thường ăn sáng cùng bơ và mứt
Trẻ em háo hức tìm trứng, người lớn chuẩn bị bàn tiệc đậm chất mùa xuân.
5. Lễ hội bia (Oktoberfest)
Tháng 9 đến đầu tháng 10 là thời điểm diễn ra Oktoberfest - lễ hội bia nổi tiếng nhất thế giới tại Munich. Bên cạnh bia Đức mát lạnh (Bier) còn có những món biểu tượng:
• Thịt heo quay (Schweinebraten) đậm vị
• Gà quay nguyên con (Hendl) thơm nức
• Xúc xích nướng (Bratwurst) ăn cùng bắp cải muối (Sauerkraut)
• Pretzel (Brezn) loại bánh vòng muối giòn xốp
• Bánh gừng hình trái tim (Lebkuchenherz) tặng nhau thay lời nói
Mỗi bàn tiệc là một bản hòa âm của tiếng cụng ly, mùi thịt nướng và niềm vui mùa thu.
6. Tiệc cưới (Hochzeitsfeier)
Ở Đức, mỗi vùng lại có truyền thống cưới riêng, nhưng điểm chung là tiệc cưới không thể thiếu bánh cưới (Hochzeitstorte). Khác với bánh cưới “siêu ngọt” của nhiều nước, bánh Đức thường có phần kem nhẹ, nhiều tầng trái cây và vị rượu nhẹ nhàng, tinh tế. Một số kiểu bánh cưới phổ biến:
• Bánh bông lan nhiều tầng xen trái mọng (Biskuit mit Beeren)
• Bánh hạt dẻ hoặc hạnh nhân thơm ngậy (Nusskuchen)
• Bánh kem có rượu nhẹ (Sahnetorte mit Likör), thường là rượu trứng (Eierlikör)
• Bánh rừng đen với rượu anh đào (Schwarzwälder Kirschtorte mit Kirschwasser)
Ngày cưới không cần quá cầu kỳ nhưng từng chi tiết đều được chăm chút, ấm áp và ý nghĩa.
7. Sinh nhật tuổi 18 (18. Geburtstag)
Ở Đức, sinh nhật tuổi 18 rất quan trọng. Đây là lúc một người trẻ được toàn quyền pháp lý: được lái xe, tự ký hợp đồng, bầu cử và tất nhiên, tổ chức tiệc theo cách của mình. Những món thường xuất hiện trong tiệc sinh nhật tuổi 18:
• Bánh nhiều lớp (Donauwelle) với anh đào, bơ, kem, và socola
• Bánh bông lan cẩm thạch (Marmorkuchen) vị socola và vani mềm, dễ ăn
• “Bánh chuột chũi” (Maulwurfkuchen) với kem chuối và socola
• Bánh tấm (Blechkuchen) được nướng trong khay lớn, dễ chia cho nhiều người
• Kẹo dẻo trang trí (Gummibärchen) không thể thiếu cho không khí vui nhộn
• Bia (Bier) - “dấu mốc hợp pháp” cho ly bia đầu tiên nếu gia đình cho phép
Ngoài bánh, các bạn trẻ còn nhận chìa khóa (Schlüssel) - biểu tượng cho sự tin tưởng và tự lập từ gia đình. 
8. Những dịp nhỏ cũng có món riêng
Ngoài các dịp lớn, người Đức còn có những món đặc trưng cho những ngày như:
• Thứ Ba Béo (Faschingsdienstag): ăn bánh rán ngọt có nhân mứt (Berliner)
• Ngày lễ Thánh Martin (Martinstag): trẻ con đi rước đèn, còn người lớn ăn ngỗng quay (Gänsebraten)
• Ngày của Mẹ (Muttertag): thường có bánh kem dâu (Erdbeerkuchen), bánh cuộn kem tươi (Sahnerolle)
• Ngày Chủ nhật (Sonntag): thường nướng bánh táo (Apfelkuchen), uống trà hoặc cà phê (Kaffee und Kuchen) cùng gia đình
Không cần dịp trọng đại - chỉ cần đúng thời điểm, đúng món, là cũng thấy... “rất Đức”.
9. Món ăn theo mùa (Saisonal Essen)
Mỗi mùa trong năm đều có những món đặc trưng dựa trên nông sản tươi ngon nhất lúc đó, được chế biến theo cách hợp với thời tiết. Dưới đây là một vài ví dụ thú vị:
9.1. Mùa xuân (Frühling): Nhẹ nhàng - tươi mới - đậm chất “thức tỉnh”
• Măng tây ăn với sốt kem trứng (Spargel mit Sauce Hollandaise)
• Măng tây ăn với khoai tây và thịt nguội (Spargel mit Kartoffeln und Schinken)
• Súp kem măng tây (Spargelsuppe) nhẹ, thơm và thanh mát
• Lá tỏi rừng tươi (Bärlauch) thường được làm pesto hoặc xào với mì
• Dâu tây (Erdbeeren) xuất hiện trong bánh, salad hoặc ăn tươi với kem
9.2. Mùa hè (Sommer): Nhiều rau quả - ăn mát - tiệc nướng ngoài trời
• Grillen (nướng ngoài trời): xúc xích (Bratwurst), thịt nướng (Steak), xiên rau củ (Gemüsespieße)
• Salad trái cây (Obstsalat) tươi, mát lạnh
• Súp dưa leo lạnh (Kalte Gurkensuppe) giải nhiệt
• Quả mọng (Beeren) như mâm xôi (Himbeeren), lý chua (Johannisbeeren) dùng cho bánh ngọt hoặc ăn tươi
9.3. Mùa thu (Herbst): Ấm áp - đậm đà - vị cay nhẹ lên ngôi
• Súp bí đỏ (Kürbissuppe) thơm ngậy, thường ăn kèm hạt bí rang
• Các món từ nấm rừng (Pilzgerichte) như nấm mỡ (Pfifferlinge), nấm thông (Steinpilze)
• Bánh hành nướng (Zwiebelkuchen) ăn kèm rượu nho mới (Federweißer)
• Táo nướng (Bratäpfel) với hạt, nho khô, quế - món tráng miệng cổ điển mùa lạnh
9.4. Mùa đông (Winter): Đậm đà - béo ngậy - nhiều món truyền thống
• Món hầm (Eintopf) “tất cả trong một” với rau củ, thịt, xúc xích
• Ngỗng quay (Gänsebraten) không thể thiếu trong dịp Giáng Sinh
• Bắp cải tím hầm và bánh bột khoai (Rotkohl & Knödel) ăn kèm món quay
• Các loại bánh quy trong dịp Giáng Sinh như bánh gừng (Lebkuchen), bánh quế (Zimtsterne)
Người Đức không ăn theo cảm hứng nhất thời, mà theo nhịp điệu của thiên nhiên.
Người Đức có thể giản dị trong cuộc sống thường ngày, nhưng trong các dịp đặc biệt, họ rất coi trọng những món ăn truyền thống. Và có lẽ, cũng như mọi nền văn hóa khác, ẩm thực trong dịp lễ chính là phần hồn của mỗi năm - để nhắc ta nhớ rằng, cuộc sống không chỉ là làm việc, mà còn là… tận hưởng.
