Ở Đức, tặng quà không phải là chuyện “có gì tặng nấy” mà là cả một nghệ thuật nhỏ trong đời sống. Người Đức có gu quà tặng rất tinh tế, mang tính biểu tượng cao, và… có nhiều điều tưởng nhỏ nhưng cấm kỵ mà người nước ngoài dễ bỏ qua. Nếu bạn sống ở Đức, làm việc, hoặc có bạn bè người Đức - thì hiểu về văn hóa quà tặng (Geschenkkultur) là điều nên biết để tránh những tình huống bối rối không đáng có.
1. Không tặng số chẵn - đặc biệt là 4
Người Đức thường tránh số chẵn khi tặng hoa, nhất là số 4 vì trong một số vùng văn hóa, số chẵn gợi đến tang lễ. Khi mua hoa (Blumen), người bán sẽ chủ động bó lẻ, ví dụ: 5 bông tulip, 7 bông hồng,… Nếu bạn muốn tặng hoa cho ai đó, cứ chọn số lẻ là an toàn kể cả trong dịp mừng.
2. Hoa - chọn đúng loại và đúng dịp
Tặng hoa (Blumen Schenken) là hành động rất phổ biến, nhưng người Đức rất để ý đến loại hoa:
• Hoa cúc trắng (Weiße Chrysanthemen) và hoa huệ (Lilien) thường dùng trong đám tang → không nên tặng
• Tulip (Tulpe) và hoa đồng tiền (Gerbera) thường được chọn cho dịp vui
• Hoa hồng (Rosen) màu đỏ chỉ nên tặng cho người yêu → không nên dùng cho đồng nghiệp, người quen
Chọn hoa đúng ý nghĩa còn quan trọng hơn cả giá trị bó hoa.
3. Dao kéo, khăn tay, đồng hồ - không nên tặng
• Dao kéo (Messer, Schere) gợi đến sự chia cắt như cắt đứt tình cảm hoặc gây xui xẻo - nếu bạn thật sự muốn tặng dao, người Đức sẽ trả lại bạn một đồng xu nhỏ (1 Cent), như “mua lại” món quà để tránh điềm gở.
• Khăn tay (Taschentuch) thường gắn với nước mắt, chia ly.
• Đồng hồ (Uhr) có thể gợi đến thời gian cạn dần, chia ly.
Những món này hiếm khi xuất hiện trong quà tặng trừ khi có ý nghĩa cá nhân đặc biệt.
4. Tặng socola và hoa vào dịp xin lỗi
Khi muốn xin lỗi ai đó hoặc làm lành sau xích mích nhỏ, tặng socola (Schokolade) kèm một bó hoa (Blumenstrauß) nhỏ là lựa chọn phổ biến.
Người Đức không thích lời xin lỗi “làm màu” - họ thường thể hiện bằng hành động nhỏ, đúng lúc và không nói quá nhiều.
5. Quà cho dịp chuyển nhà - nhỏ thôi nhưng “rất đúng lúc”
Khi ai đó chuyển đến nhà mới, người Đức thường được mời đến uống cà phê, ăn bánh ngọt đơn giản. Khách không đến tay không nhưng quà chỉ nên nhỏ, ví dụ:
• Chậu cây nhỏ (Zimmerpflanze) để mang lại sinh khí
• Muối và bánh mì (Salz und Brot) biểu tượng truyền thống chúc ấm no
• Nến thơm (Duftkerze) hoặc khăn lau tay vải (Stoffhandtuch)
Món quà cần thiết thực, dễ dùng, không quá đắt hay cồng kềnh.
6. Quà Giáng sinh - lên kế hoạch từ sớm
Giáng sinh là dịp người Đức tặng quà nhiều nhất nhưng không vội vã.
• Họ lên danh sách từ tháng 11
• Ưu tiên tự làm quà như nến thơm (Duftkerze), bánh quy (Plätzchen), thiệp thủ công (Handgemachte Karten)
• Trẻ con thường nhận quà nhỏ trong mỗi ô lịch Advent (Adventskalender) từ 1 - 24/12
Quà Giáng sinh không cần hoành tráng - quan trọng là sự chuẩn bị kỹ lưỡng và ý nghĩa bên trong.
7. Tặng quà cho thú cưng? Có!
Nhiều người Đức coi chó, mèo là thành viên trong gia đình và cũng tặng quà vào dịp lễ như Giáng sinh hay sinh nhật thú cưng (nếu có). Quà phổ biến:
• Đồ chơi (Spielzeug)
• Đệm ngủ (Isomatte)
• Bánh thưởng (Leckerlis)
• Áo ấm vào mùa đông (Warme Kleidung) cho mùa đông
Văn hóa này thể hiện sự yêu thương nhưng vẫn rất thực tế và vừa phải.
8. Có thiệp đi kèm - viết tay!
Thiệp chúc (Grußkarte) là phần không thể thiếu và nên viết tay (Handschriftlich) dù chỉ vài dòng ngắn gọn. Một lời chúc giản dị, chân thành thường được đánh giá cao hơn quà to mà… không có lời nào.
9. Quà tặng nên thực tế - không nên phô trương
Người Đức chuộng quà nhỏ, ý nghĩa, hữu dụng, ví dụ:
• Chai rượu vang (Wein) từ vùng địa phương
• Một lọ mứt tự làm (Selbstgemachte Marmelade)
• Sách (Buch) có liên quan đến sở thích người nhận
• Bánh quy tự nướng (Plätzchen) dịp Giáng sinh
Tặng một món quà đắt tiền có thể khiến người nhận ngại hoặc khó xử, nhất là khi không thân thiết.
10. Tặng đúng dịp - nhưng không tự tiện
Người Đức không tặng quà “vô cớ”. Họ chỉ tặng:
• Khi mời ăn tối tại nhà
• Dịp sinh nhật, Giáng sinh, cưới hỏi
• Khi ai đó chuyển nhà
Không tự ý tặng quà trong môi trường công sở nếu không quen, dễ gây hiểu nhầm.
Tặng quà ở Đức là một hành động nhỏ, nhưng chứa đựng nhiều tầng văn hóa:
• Không quá phô trương, nhưng không thể tùy tiện
• Nhỏ, tinh tế, có suy nghĩ chứ không phải chỉ để “lấy lệ”
Một món quà đúng lúc, đúng cách, cùng lời chúc chân thành có thể mở ra thiện cảm lâu dài, theo đúng phong cách trầm ổn và sâu sắc của người Đức.
